John Maynard Keynes’in Hayatı

22 Şubat 2022

John Maynard Keynes (Doğum: 5 Haziran 1883 Cambridge, İngiltere – Ölüm: 21 Nisan 1946 Firle, Sussex, İngiltere) radikal düşünceleriyle ekonomi alanında çığır açan Britanyalı iktisatçıdır. Gazeteci ve finansçı da olmasının yanı sıra en çok ekonomik teorileriyle (Keynesçi ekonomi) tanınmaktadır. Uzun süreli işsizlik en önemli çalışmalarından birisidir. En ünlü eseri 1936 yılında yayınlamış olduğu, İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi kitabıdır. Kitap içeriğinde klasik istihdam teorisine karşı çıkmış ve hükûmet destekli tam istihdam politikasına dayanan ekonomik durgunluk için bir çareyi savunmuştur.

John Maynard Keynes’in Yaşamının Arka Planı ve Kariyer Adımları

John Maynard Keynes, 5 Haziran 1883 tarihinde Cambridge, İngiltere‘de orta derece müreffeh bir ailede dünyaya gözlerini açtı. Babası John Neville Keynes, bir ekonomist ve daha sonrasında Cambridge King’s College’da akademik bir yöneticiydi. Annesi ise başbakan kızı Florence Ada Keynes’dir. Aynı zamanda anne Keynes, John Maynard Keynes’in 1902 yılında girdiği King’s College’nin ilk kadın mezunlarından birisiydi. 14 yaşına geldiğinde Eton College’de burs kazanan Keynes, okulun seçkin kulübü olan “Pop”a kabul edilmiştir. 1902 yılında Cambridge King’s College’ta eğitim almaya başlayan Keynes, akademik ilgili alanlarını matematik ve klasiklerden siyaset ve ekonomiye kaydırmayı teşvik eden profesör Alfred Marshall’dan etkilendi. Ayrıca üniversite, Keynes’i önemli bir yazar ve sanatçı grubuyla tanıştırdı. Üyeleri arasında Leonard ve Virginia Woolf, ressam Duncan Grant, sanat eleştirmeni Clive Bell’in de yer aldığı seçkin bir kültürel çevre olan Bloomsbury grubu, Keynes’i oldukça etkiledi. Aynı zamanda üniversiteye Keynes’ten iki yıl önce girmiş olan Strachey, genç adamı basitçe gizli bir topluluk olan “Apostles”e üye yaptı. Topluluğun üyeleri ve ortakları Bloomsbury’nin önde gelen ruhlarıydı. Keynes, hayatı boyunca gruba aktif olarak katıldı ve grubun sevgisini besledi.

Doktorasını iktisat üzerine yapmaya karar vererek ekonominin temellerini atmaya başlayan Keynes, Hindistan’a giderek iki yıl memur olarak çalıştı. Hindistan’daki deneyimi, I. Dünya Savaşı öncesi Hint finans ve para biriminin incelemesi, 1913’te yayınlanan ilk büyük çalışması Hint Para Birimi ve Finansı’nın temelini oluşturdu. Ardından Cambridge’e geri döndü ve burada ekonomi dersleri verdi. Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte Keynes, Hazine’de devlet hizmetine döndü ve burada müttefiklerle ilişkiler kurdu. Burada kazandığı deneyimlerle ortaya çıkan Hindistan’ın maliye sistemi ve para politikaları çözümlemeleri meslektaşları dahil olmak üzere takdir gördü.

Kamu kariyeri oldukça iyiye gitse de, Keynes için iyi gitmeyen bir şeyler vardı. I. Dünya Savaşı’nın İttifak devletlerinin zaferi ile sonuçlanmasından dolayı Versay Barış Antlaşması’yla mağlup Almanya’ya dayatılacak siyasi hileler ve ağır politikalar vardı. Bu durumdan rahatsız olan Keynes, Hazine’deki görevinden istifa etti. Bununla birlikte, kişisel sıkıntıyı kamusal protestoya dönüştürmeye karar vererek, 1919 Noelinde “Barışın Ekonomik Sonuçları” adlı kitabını yayımladı. Bu polemik denemesinin kalıcı önemi, Eski patronu, Başbakan David Lloyd George’un iktisadi politikalarının çözümlendiği bir kitap olmasının yanı sıra, Almanya’ya uygulanan katı tanzimatların ekonomik analizinde borçların ödenme olasılığının olmamasında yatmaktadır. Ancak kitabın en çok satanlar listesinde birinci olmasını sağlayan popüler başarısı Woodrow Wilson, Geogerges Clemenceau ve Lyod George’un kabarık eskizlerinden geldi. Tüm bu popülerliğin yanı sıra, bazı Whitehall çevrelerinde Keynes, pek güvenilmeyen bir adam, davet edildiği herhangi bir tekneyi sallamaya istekli bir ikonoklast olarak görüldü.

Dünya savaşı sonrasında kariyerine gazetecilik ve danışmanlıkla devam eden Keynes, 1944 Haziran ayında Bretton Woods Konferansına katıldı. Burada İngiliz tezlerinin savunucu oldu ve Keynes Planını sunarak teorinin ilk temellerini altmış oldu. Aynı zamanda aynı konferansta, Dünya Bankası ve IMF (Uluslararası Para Fonu)’nin kurulmasına öncülük etti. Keynes’in teorisi uzun yıllar ekonomiyi etkilemeye devam etti. 1970’lerde yaşanan durgunluk nedeniyle teorileri yetersiz kalsa da, 2007 küresel finansal krizinde Keynesyen ekonomi teorisi yeniden gündeme gelmiştir.

John Maynard Keynes ve Önemli Katkıları

John Maynard Keynes’in Cambridge’deki itibari oldukça farklıydı. Alfred Marshall’ın en parlak öğrencisiydi ve rekabetçi piyasaların nasıl işlediğini, bireylerin gelirlerini nasıl harcadıklarını açıklayan büyük ve kesin çalışmaların yazarı olan ekonomist Arthur Cecil Pigou’yu hem düşünceleriyle etkiledi hem de Pigou’nun görüşlerinden etkilendi. “Barışın Ekonomik Sonuçları” kitabının yayınlanmasından sonra, Keynes ders görevinden istifa etti ancak zamanını Londra ve Cambridge arasında bölerek King’s College’ın bir üyesi olarak kalmaya devam etti.

Keynes’in 1920’lerdeki başlıca yazılarının üslubu zaman zaman şüpheci olsa da, mümkün olan tüm sosyal düzenlemelerin en iyisi olarak laissez- faire (yalnızca kamu politikası tarafından biraz yumuşatılmış)’i destekleyen dönemin geleneksel bilgeliğine doğrudan itiraz etmedi. Keynes’in iki görüşü, 1930’larda tetiklediği teorik devrimin habercisiydi. 1925’te Britanya’nın savaş öncesi dolar- sterlin oranı olan 4,86 dolarla altın standardına dönüşüne karşı çıktı ve Büyük Buhran’dan çok önce İngiliz kömür madencilerinin, tersane işçilerinin ve tekstil işçilerinin kalıcı işsizliği konusundaki endişelerini dile getirdi. Bu zamana kadar Lyold George ile uzlaştı, Liberal Parti’nin işsizleri iyi bir işe yerleştirecek bayındırlık programını destekledi. Ancak saygın ekonomistler hala bu sorunları çözmek için serbest piyasanın otomatik olarak ayarlanmasını bekliyorlardı ve Hazine, hükûmetteki herhangi bir artışın büyük ihtimalle özel yatırımda eşit bir düşüşe neden olacağından dolayı bayındırlık işlerinin faydasız olduğuna ikna olmuştu. Keynes, meslektaşlarının fikirlerini teorik olarak çürütmese de bayındırlık işleri için onları kışkırttı.

Keynes, daha sonraları “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” kitabında, yüksek işsizlik oranına bir çözüm olarak hükûmet iş programları için ekonomik bir temel sağladı. Genel Teori, tarihteki en etkili iktisat kitaplarından biridir ancak Keynes’in net olmayan tavrı hala iktisatçıların “Keynes gerçekte ne söylüyor?” tartışmasına neden olmaktadır. Ücret oranlarındaki bir düşüsün işsizliği azaltmayacağını öne sürüyor gibiydi; Bunun yerine, işsizliği azaltmanın anahtarı, hükûmet harcamalarını arttırmak ve bir bütçe açığı vermekti. Harcamaları arttırmak için bahane arayan birçok hükûmet, Keynes’in görüşlerini gönülden kabul ettiler. Aynı zamanda meslektaşlarının çoğu da onun görüşleriyle aynı fikirdeydi. Keynes aynı zamanda, ilginç bir şekilde, savunduğu politika anlayışının totaliter bir toplumda iyi bir sonuç getireceğine inanıyordu.

Keynes’in Daha Sonraki İşleri ve Değerlendirme

Keynes’in uzun vadeli etkisinden çok kısa vadeli etkisi daha ön plana çıkmaktadır. Keynesyen model, 1940’ların sonundan 1980’lerin sonlarına kadar ekonomi ders kitaplarının temel bir parçasıydı. Ancak ekonomistler ekonomik büyüme ile daha detaylı ilgilendikçe, enflasyon ve işsizlik hakkında daha fazla bilgi sahibi oldukça, Keynesyen modeli de önemini yitirdi.

Keynes’in Genel Teori kitabı son büyük yazılı çalışması oldu. Bu tempolu hayat tarzının 1937’de geçirdiği bir kalp krizi nedeniyle son bulması, daha sakin bir hayat sürdürmesi tavsiye edildi. Ancak Keynes, aktif olarak iktisat politikası hakkında makaleler yazmaya, ticaret yapmaya, öğretim üyeliğine devam etti. Hatta bu zorlu dönemlerini kapsayan 1940 yılında How to Pay for the War adlı kitabını yayınladı. Bunun yanı sıra Keynes, bir kez daha Hazine’de çok amaçlı bir danışman olarak görev aldı. 1944’teki Bretton Woods Konferansı’nda önemli bir rol oynadı. Ancak bu konferansın sonucunda ortaya çıkan kurumlar, IMF ve Dünya Bankası Keynes’in düşüncesinden çok Birleşik Devletler Hazinesi teorilerini temsil ediyordu.

Keynes’in son büyük kamu hizmeti, 1945 sonbaharında ve kış başlarında Amerika Birleşik Devletleri tarafından İngiltere’ye verilen milyarlarca dolarlık bir kredinin müzakeresi oldu. Keynes, 21 Nisan 1946 tarihinde Sussex’te hayata gözlerini yumdu.

John Maynard Keynes’in Başlıca Eserleri

John Maynard Keynes yaşamı boyunca çeşitli makale ve kitap yazmıştır. Bu makale ve kitapların başlıcaları şunlardır:

KİTAP- MAKALE	TÜRKÇE	ÇIKIŞ YILI
Indian Currency and Finance	Hindistan Parası ve Finansmanı	1913
The Economics of War in Germany	Almanya’da Savaş Ekonomisi	1915
The Economic Consequences of the Peace	Barışın Ekonomik Sonuçları	1919
A Treatise on Probability	Olasılık Üzerine Bir İnceleme	1921
The Inflation of Currency as a Method of Taxation	Vergilendirme Yöntemi Olarak Döviz Enflasyonu	1922
A Tract on Monetary Reform	Para Reformunun Yolu	1923
Am I a Liberal?	Bir Liberal Miyim?	1925
The End of Laissez- Faire	Bırakınız Yapsınlar’ın Sonu	1926
A Treatise on Money	Para Üzerine Bir İnceleme	1930
Economic Possibilities for our Grandchildren	Torunlarımız İçin Ekonomik İmkanlar	1930
The End of the Gold Standard (Sunday Express)	Altın Standardının Sonu	1931
The General Theory of Employment, Interest and Money	İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi	1936
How to Pay for the War	Savaş İçin Nasıl Ödeme Yapılır?	1940