Son Güncelleme: 28 Aralık 2025

PLAB Sınavı Nedir? İngiltere’de Doktorluk İçin GMC Kaydı

İngiltere’de doktorluk yapmak istiyorsanız, yol haritanızın iki ana durağı var: PLAB (Professional and Linguistic Assessments Board) sınavı ve GMC (General Medical Council) kaydı. PLAB, Birleşik Krallık dışında tıp eğitimi almış hekimlerin klinik bilgi ve becerilerini İngiltere standartlarına göre değerlendiren sınavdır; GMC kaydı ise ülkede yasal olarak doktorluk yapabilmek için zorunlu lisans sürecidir. Bu yazıda PLAB’ın ne olduğu, aşamaları, başvuru şartları, GMC kaydına giden adımlar ve pratik ipuçlarına kadar tüm süreci net, anlaşılır ve adım adım ele alıyoruz.

İçindekiler

• PLAB Sınavı Nedir?
• PLAB 1: Yapısı, İçeriği ve Hazırlık
• PLAB 2: Klinik Beceriler (OSCE) ve Başarı Stratejileri
• GMC Kaydı: Adım Adım Başvuru
• Gerekli Belgeler ve Doğrulamalar
• Örnek Zaman Çizelgesi
• Maliyetler ve Bütçe Planlama
• Başarı İpuçları ve Sık Yapılan Hatalar

PLAB Sınavı Nedir?

PLAB, İngiltere’de hekimlik yapmayı hedefleyen ve tıp eğitimini Birleşik Krallık dışında tamamlamış adayların klinik bilgi, karar verme ve iletişim becerilerini ölçen iki aşamalı bir sınavdır. Sınavın amacı, “İngiltere’de Foundation Year 2 (FY2) düzeyindeki bir doktordan beklenen” klinik yeterliliği teyit etmektir. PLAB’ı geçtikten sonra GMC’ye başvurur ve başarıyla kaydınızı tamamlarsanız, NHS veya özel sektörde çalışma yolları açılır.

PLAB iki bölümden oluşur: PLAB 1 (çoktan seçmeli, tek doğru yanıtlı yazılı sınav) ve PLAB 2 (çok istasyonlu klinik beceri sınavı – OSCE). PLAB 1 dünya genelinde birden fazla merkezde uygulanır; PLAB 2 ise yalnızca Birleşik Krallık’ta belirlenmiş merkezlerde gerçekleştirilir.

PLAB 1: Yapısı, İçeriği ve Hazırlık

PLAB 1, klinik senaryolar üzerinden yürüyen tek doğru yanıtlı çoktan seçmeli sorulardan oluşur. Sorular; acil yaklaşım, teşhis ve tedavi planlama, reçeteleme, etik-legal karar verme ve hasta güvenliği gibi pratik hekimin günlükte karşılaştığı başlıklara odaklanır. Sınavın süresi ve kapsamı resmi duyurularla dönemsel olarak güncellenebilir; genel olarak yüksek tempolu, yoğun klinik muhakeme gerektiren bir oturumdan bahsediyoruz.

Hazırlıkta temel stratejiler:

– Ulusal kılavuzlarla uyumlu kaynaklara (özellikle kanıta dayalı yaklaşımı öne çıkaran notlara) odaklanın.
– Soru bankalarıyla düzenli pratik yapın; hatalı yaptığınız soruları konu bazında notlayın.
– Zaman yönetimi alıştırması yapın: sınav temposuna uygun denemeler çözün.
– Klinik karar vermeyi destekleyen algoritmaları (ör. anafilaksi, sepsis, inme yaklaşımı) tekrar edin.

Başvuru sürecinde, dil yeterliliği ve tıp diplomanızın kabul edilebilirliği gibi önkoşulların sağlanması gerekir. Sınava giriş tarihleri hızla dolabildiği için planlama yaparken en az birkaç ay önceden yerinizi ayırtmanızı öneririz.

PLAB 2: Klinik Beceriler (OSCE) ve Başarı Stratejileri

PLAB 2, gerçek hayata yakın klinik istasyonlardan oluşan bir beceri sınavıdır. Adaylardan; öykü alma, fizik muayene, klinik akıl yürütme, tedavi planlama, sonuçları açıklama, kırılgan haber verme, etik ikilemlerle baş etme ve hasta-iş arkadaşlarıyla etkili iletişim gibi yetkinlikler beklenir. İstasyon sayısı ve biçimi zaman zaman güncellense de, her istasyonda sınırlı sürede net, güvenli ve hasta odaklı bir yaklaşım sergilemeniz istenir.

Hazırlık önerileri:

– Partnerle veya çalışma grubuyla düzenli role-play yapın; geribildirim alın.
– Anamnez ve muayene için sistematik “checklist” yaklaşımı geliştirin.
– Basit ve anlaşılır iletişimi, empatiyi ve güvenlik önceliğini (red flag) odakta tutun.
– Simülasyon mankenleri ve istasyon senaryoları ile zaman tutarak pratik yapın.

PLAB 2 yalnızca İngiltere’de belirli merkezlerde uygulanır; sınav randevusu, vize, konaklama ve seyahat planınızı önceden organize etmek önemlidir.

GMC Kaydı: Adım Adım Başvuru

PLAB 2’yi başarıyla geçtikten sonra GMC’ye başvurarak tıbbi pratik lisansı alırsınız. GMC kaydı olmadan İngiltere’de yasal olarak doktorluk yapılamaz. Süreç özetle şu adımlardan oluşur:

1) Online hesap ve başvuru: GMC portalına kaydolur, “Registration with a licence to practise” başvuru formunu doldurursunuz.
2) Dil yeterliliği: IELTS Academic veya OET ile güncel dil şartlarını karşıladığınızı belgelersiniz.
3) Diploma ve staj doğrulaması: Tıp diplomanız ve staj/rotasyon bilgileriniz için birincil kaynak doğrulaması (primary source verification) talep edilir.
4) Good Standing belgesi: Son yıllarda çalıştığınız/ kayıtlı olduğunuz tabip odası/kurumlardan iyi hal belgesi alınır.
5) Kimlik kontrolü: İngiltere’ye geldiğinizde randevu ile yüz yüze kimlik doğrulaması (ID check) yaparsınız.
6) Ücret ve sonuç: Ücreti öder, ek belge istenirse yüklersiniz; ardından kaydınız onaylanır.

GMC kaydı onaylandığında, iş başvurularına geçebilir ve uygun vize türüyle (işveren sponsorluğu) İngiltere’de çalışma sürecini başlatabilirsiniz.

Gerekli Belgeler ve Doğrulamalar

Aşağıdaki tablo, sık istenen temel evrak ve açıklamalarını özetler. Kişisel durumunuza göre fazladan belge talep edilebilir; resmi güncel gereklilikleri başvuru sırasında kontrol etmek önemlidir.

Dil şartını planlarken seviyenizi görmek için online seviye değerlendirmesi yapmanız faydalı olacaktır. İsterseniz hemen İngilizce Seviye Testi Çöz diyerek başlangıç noktanızı ölçebilirsiniz.

Örnek Zaman Çizelgesi

Adayların bireysel şartlarına göre değişse de, kabaca şu akışı hedefleyebilirsiniz:

– Ay 0–2: Dil hazırlığına başlama, sınav randevuları için planlama, ön değerlendirme.
– Ay 2–4: PLAB 1 hazırlığı ve sınava giriş.
– Ay 4–7: PLAB 2 için randevu, vize/seyahat düzenlemeleri, yoğun OSCE pratiği.
– Ay 7–8: PLAB 2’ye giriş ve sonuçların açıklanması.
– Ay 8–10: GMC başvurusu, belge yüklemeleri, ID check randevusu ve onay.
– Ay 10+: İş başvuruları, mülakatlar ve işe giriş süreçleri.

Süreç boyunca randevuların doluluk durumuna, belge temin hızınıza ve kişisel hazırlık sürenize göre bu çizelge kısalabilir veya uzayabilir.

Maliyetler ve Bütçe Planlama

Toplam maliyet; sınav ücretleri, dil sınavları, belge çeviri/doğrulama, vize, seyahat ve konaklama kalemlerinden oluşur. Ücretler dönemsel olarak güncellenir; başvuru yapmadan önce resmi sayfalardan güncel rakamları kontrol etmenizi öneririz. Aşağıdaki tablo, planlamanıza yardımcı olacak şekilde genel bir çerçeve sunar (tutarlar değişebilir/niteliğine göre farklılık gösterebilir):

Başarı İpuçları ve Sık Yapılan Hatalar

– Dil hedefinizi erken netleştirin: Belge geçerlilik sürelerini ve minimum skorları önceden planlayın.
– Konu tekrarı + soru pratiği dengesini iyi kurun: Teoriye boğulmadan klinik muhakemeyi pekiştirin.
– Zaman yönetimi çalışın: PLAB 1’de tempo, PLAB 2’de istasyon süresi en sık hata kaynaklarıdır.
– Güvenlik ve etik öncelik: “Hastanın güvenliği” ve “iletişim” her istasyonda puanınızı belirler.
– Belgeleri eksiksiz ve uyumlu hazırlayın: İsim yazımı, tarih, kurum bilgileri gibi küçük detaylar kritik olabilir.

Lemon Academy olarak, kişisel profilinize uygun stratejik planlama, sınav takvimi, belge hazırlığı ve kariyer adımlarınızda yanınızdayız. Sürecinizin başından sonuna proaktif rehberlik için Yurtdışı Eğitim Danışmanlık sayfamızdan ekibimize ulaşabilirsiniz.

Sonuç

İngiltere’de doktorluk kariyerine giden yol; PLAB 1 ve PLAB 2’yi başarıyla geçmek, ardından GMC kaydını tamamlamakla mümkün olur. Bu sürecin özünde güçlü klinik bilgi, etkili iletişim ve hasta güvenliği odaklı yaklaşım yatar. Doğru zamanlama, disiplinli çalışma ve doğru kaynaklarla ilerlediğinizde, hedefinize planladığınızdan daha emin adımlarla varabilirsiniz.

Hazırlık planınızı kişisel koşullarınıza göre optimize etmek, bütçenizi gerçekçi kurgulamak ve belgesel süreçlerde gecikmeleri minimize etmek için profesyonel destek almanız büyük fark yaratır. Lemon Academy, bu yolculukta ihtiyacınız olan tüm aşamalarda sistematik ve sonuç odaklı bir rehberlik sunar.

Sıkça Sorulan Sorular

PLAB’a girmek için İngilizce dil şartı nedir?

PLAB başvurusunda güncel IELTS Academic veya OET sonuçlarıyla dil yeterliliğinizi belgelemeniz istenir. Minimum skor eşiği ve geçerlilik süresi dönemsel olarak güncellenebilir; resmi gereklilikleri başvuru öncesinde doğrulayın.

PLAB 1 ve PLAB 2 sonuçları ne kadar süre geçerlidir?

Sonuçların geçerlilik süreleri ve PLAB 1 ile PLAB 2 arasındaki azami bekleme süresi dönemsel olarak değişebilir. Randevu yoğunluğunu ve sonuç sürelerini dikkate alarak takviminizi önden planlayın.

PLAB 2 için hangi klinik becerilere ağırlık vermeliyim?

Öykü alma, fizik muayene, klinik karar verme, reçete güvenliği, kötü haber verme ve hasta-iş arkadaşlarıyla etkili iletişim. Çeklistlerle pratik yapın, role-play ile geribildirim toplayın.

GMC kayıt sürecinde en çok nerede gecikme yaşanır?

Birincil kaynak doğrulaması, Good Standing belgesinin temini ve randevu yoğunlukları gecikme yaratabilir. Belgeleri erken hazırlamak ve tarih uyumluluğunu sağlamak süreci hızlandırır.

PLAB yerine başka yollar var mı?

Bazı adaylar kabul edilen belirli sınavlar/uzmanlıklar aracılığıyla (örneğin belirli lisansüstü yeterlilikler) alternatif rotalardan başvurabilir. Uygunluk profilinize göre değişir; kendi durumunuzu resmi kriterlere göre değerlendirin.

İngiltere’ye taşınmadan önce iş bulunabilir mi?

Birçok kurum, GMC kaydı ve uygun vize şartlarıyla birlikte uluslararası adaylarla mülakat yapar. Kayıt onayı ve vize süreci tamamlanmadan işe başlama mümkün değildir ancak mülakat ve teklif aşamalarına erken geçilebilir.

PLAB 2’ye kadar ne kadar süre ayırmalıyım?

Bireysel farklılıklar büyüktür; çoğu aday PLAB 1 sonrası birkaç aylık yoğun pratikle PLAB 2’ye hazırlanır. Randevu takvimini ve kişisel çalışma hızınızı birlikte planlayın.