Son Güncelleme: 26 Aralık 2025

YLSY mi, TÜBİTAK mı? Yurt Dışı Eğitim Burslarını Karşılaştırma

Yurt dışında yüksek lisans, doktora ya da araştırma deneyimi hedefleyenler için iki güçlü seçenek öne çıkıyor: Millî Eğitim Bakanlığı’nın YLSY bursu ve TÜBİTAK’ın uluslararası burs programları. Peki hangisi sizin yolculuğunuza daha uygun? Bu yazıda, iki bursun amaçlarını, kapsama alanlarını, başvuru dinamiklerini ve aday profiline göre avantajlarını sade ve net bir dille karşılaştırıyoruz.

İçindekiler

• YLSY Bursu nedir, kimlere uygundur?
• TÜBİTAK yurt dışı bursları nelerdir?
• Hızlı karşılaştırma tablosu
• Başvuru koşulları ve süreç
• Hangi profil için hangisi?
• Bütçe, kapsam ve yaşam giderleri
• Dil şartı ve akademik planlama
• Danışmanlık ve başvuru stratejisi
• Sonuç
• Sıkça Sorulan Sorular

YLSY Bursu nedir, kimlere uygundur?

YLSY, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen ve Türkiye’de kamu kurumları ile üniversitelerin nitelikli insan kaynağını yetiştirmeyi amaçlayan bir yurt dışı lisansüstü burs programıdır. YLSY, lisans mezunları ve/veya yüksek lisans mezunlarına, yurt dışında yüksek lisans ve doktora eğitimi alma imkânı sunar. Programın temel mantığı, bursiyerin eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönerek belirlenen kurum veya üniversitede hizmet vermesidir.

Kapsam olarak YLSY genellikle okul harcı, aylık yaşam desteği, gidiş-dönüş yol masrafları ve vize süreçlerine kadar uzanan geniş bir yelpazeyi içerir. Eğitim öncesi dil geliştirme desteği ve yerleştirme yönlendirmeleri de programın önemli avantajları arasındadır. Ancak YLSY’nin en kritik yönü, “zorunlu hizmet yükümlülüğü”dür. Bu, bursiyerin eğitim süresine bağlı olarak Türkiye’de belirli bir süre çalışmayı taahhüt etmesi anlamına gelir.

Resmî çağrı metinleri her yıl güncellenebildiğinden, güncel koşullar ve alanlar için YLSY Bursu sayfasını incelemenizi öneririz.

TÜBİTAK yurt dışı bursları nelerdir?

TÜBİTAK, farklı akademik aşamalara hitap eden çeşitli uluslararası burs programları yürütür. Genel olarak üç hedefe odaklanır: tam zamanlı yurt dışı lisansüstü eğitim (bazı çağrılarda), doktora sırasında yurt dışı araştırma değişimi ve doktora sonrası araştırma. Örneğin; yurt dışı doktora bursu, doktora sırası araştırma (misafir araştırmacı) ve doktora sonrası araştırma bursları gibi programlar farklı süre ve kapsam seçenekleri sunar.

TÜBİTAK bursları genellikle daha “proje ve araştırma” odaklıdır. Başvurularda güçlü bir araştırma önerisi, ev sahibi kurumdan alınmış davet/kabul mektubu ve akademik geçmişinizin tutarlılığı önem taşır. Burs miktarları, süre ve kapsam; programa, hedef ülkeye ve çağrı koşullarına göre değişebilir. TÜBİTAK programlarının çoğunda zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunmaz; ancak bursiyerden sonuç raporları ve çıktı üretimi beklenir.

Hızlı karşılaştırma tablosu

Başvuru koşulları ve süreç

Her iki bursun da temel ortak noktası; güçlü akademik geçmiş, net kariyer hedefleri ve dil yeterliliğidir. Ancak süreç ve belgelerde farklar bulunur.

YLSY için genel hatlar

YLSY’de ilan edilen alanlar ve kontenjanlar doğrultusunda başvuru yapılır. Adaylar çoğunlukla akademik başarı göstergeleri, dil yeterliliği ve mülakat performansına göre değerlendirilir. Yerleştirme ve kurum eşleştirmesi süreci YLSY’de daha belirgindir; çünkü program, dönüşte istihdamı garanti altına almayı hedefler. Başvurudan önce hedef ülke/üniversite ve alan hakkında gerçekçi bir plan sunmak avantaj sağlar.

TÜBİTAK için genel hatlar

TÜBİTAK’ta kilit unsur, araştırma öneriniz ve ev sahibi kurumdan alacağınız kabul mektubudur. Projenizin literatürle ilişkisi, yöntem gücü, yapılabilirliği ve yaratacağı etki özellikle incelenir. Süre ve kapsam programa göre değiştiğinden, çağrı metnindeki detaylara (uygunluk, takvim, bütçe kalemleri) birebir uymak gerekir. Yayın, konferans ve proje tecrübesi önemli artı puanlar sağlar.

Hangi profil için hangisi?

Kararı kolaylaştırmak için tipik aday profillerine bakalım:

– Kamu kurumunda veya devlet üniversitesinde akademik/uzman kadrosu hedefleyen, eğitim sonrası Türkiye’ye dönmeyi planlayan ve yapılandırılmış bir yol isteyen adaylar için YLSY daha uygundur.
– Doktora sırasında belirli bir projeyi yurt dışında yürütmek isteyen, ev sahibi danışmanla yakın çalışmayı planlayan ve esnek bir araştırma deneyimi arayan adaylar için TÜBİTAK araştırma bursları daha isabetli olur.
– Tam zamanlı yurt dışı doktora hedefleyen ve proje-odaklı ilerlemek isteyenler için TÜBİTAK’ın ilgili programları düşünülebilir; ancak kapsam ve çağrı detayları her yıl değişebildiği için güncel kılavuzlar dikkatle incelenmelidir.
– Lisansüstü eğitimi sırasında yoğun bir dil ve akademik destek, idari süreçlerde yönlendirme bekleyen adaylar YLSY’nin sunduğu çerçeveli yapıyı avantajlı bulabilir.

Bütçe, kapsam ve yaşam giderleri

Yurt dışında yaşamak; kira, ulaşım, sağlık sigortası, kitaplar ve araştırma materyalleri gibi kalemlerle bütçeyi zorlayabilir. YLSY, çoğu zaman okul ücretleri ve yaşam giderlerini geniş ölçüde karşılayarak finansal stresi azaltır. TÜBİTAK burslarında ise aylık burslar ve yol desteği yaygındır; bazı programlarda ek kalemler de olabilir. Ancak seçtiğiniz şehir ve ülke (ör. Londra, Zürih, New York gibi yüksek maliyetli bölgeler) bütçenizi ciddi biçimde etkiler.

Hangi bursu seçerseniz seçin, sağlık teminatı kritik önemdedir. Poliçe şartlarını ülke mevzuatına göre planlamak, vize süreçlerinde de avantaj sağlar. Detaylı rehber için Yurtdışı Eğitimde Sağlık Sigortası sayfamıza göz atabilirsiniz.

Dil şartı ve akademik planlama

Hem YLSY hem TÜBİTAK başvurularında dil yeterliliği (IELTS, TOEFL veya hedef ülkenin kabul ettiği eşdeğer sınavlar) önemli bir belirleyendir. Bazı üniversiteler ayrıca GRE/GMAT gibi sınavları da talep edebilir. Erken planlama burada altın değerindedir.

Hazırlığa başlamak için seviyenizi görmek istiyorsanız, hemen İngilizce Seviye Testi Çöz diyerek başlangıç noktanızı belirleyin. Puanınız hedef skorun altındaysa, kısa süreli yoğun kurslardan üniversitelerin pre-sessional programlarına kadar farklı çözümler var. Hatta yaz dönemi dil kurslarıyla temeli güçlendirip sonbaharda başvuruya hazır hale gelebilirsiniz. Seçenekleri keşfetmek için Yurtdışında Dil Eğitimi sayfamızı inceleyin.

Danışmanlık ve başvuru stratejisi

Başarılı bir dosyanın üç ayağı vardır: doğru hedef (üniversite/ülke/alan), ikna edici hikâye (niçin bu program, niçin siz) ve eksiksiz başvuru (zamanlama, belgeler, referans). Lemon Academy olarak, burs haritalandırmasından niyet mektubunuza, özgeçmişten ev sahibi kurumlarla yazışmaya kadar uçtan uca stratejik destek sunuyoruz. Genel rehberlerimiz ve güncel fırsatlar için Yurtdışı Eğitim Danışmanlık sayfamızı ziyaret edin.

Yurt dışında master planlayanlar için burs ekosistemi geniştir; devlet bursları, üniversite kısmi bursları ve vakıf destekleri bir arada düşünülebilir. Güncel fırsat ve ipuçları için Yurtdışı Yüksek Lisans Bursları rehberimizi de mutlaka inceleyin.

Sonuç

Özetle, YLSY ile TÜBİTAK farklı ihtiyaçlara hitap eden, birbirini tamamlayan iki güçlü seçenektir. YLSY; tam zamanlı lisansüstü derecelere odaklanan, dönüşte kurumsal istihdamı güvence altına alan, kapsamlı ve yapılandırılmış bir model sunar. TÜBİTAK ise proje ve araştırma odaklı esnekliğiyle, uluslararası ağ kurmayı ve akademik çıktıyı merkeze alan adaylar için idealdir.

Karar verirken kariyer hedefinizi, finansal ihtiyaçlarınızı, dil/akademik hazırlık düzeyinizi ve kurumsal bağlanma isteğinizi tartın. Doğru planlama, güçlü bir başvuru hikâyesi ve zamanında atılan adımlar, iki programda da başarı şansınızı belirgin biçimde artırır.

Sıkça Sorulan Sorular

YLSY ve TÜBİTAK’a aynı dönemde başvurabilir miyim?
Evet, teknik olarak farklı programlara aynı dönemde başvurmak mümkündür; ancak her programın takvim, yükümlülük ve bağlayıcılık koşulları farklıdır. Çakışma ihtimali olan durumlarda taahhütlerinizi yönetebileceğinizden emin olun ve resmî çağrı metinlerini dikkatle inceleyin.

Hangi program daha fazla finansman sağlar?
Bu, hedef ülke, şehir ve çağrı koşullarına göre değişir. YLSY çoğu zaman okul harcı ve yaşam giderlerinde kapsamlı destek sunar. TÜBİTAK programları ise araştırma niteliğine göre aylık burs ve yol desteği sağlar. Seçtiğiniz lokasyonun maliyet düzeyi belirleyicidir.

Zorunlu hizmet konusu sadece YLSY’de mi var?
Genel olarak YLSY’de zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunur. TÜBİTAK programlarında ise zorunlu hizmetten çok raporlama ve çıktı beklentisi vardır. Ayrıntılar ve istisnalar için ilgili program yönergelerini mutlaka kontrol edin.

Dil puanı olmadan başvurabilir miyim?
Birçok program dil yeterliliği ister. Bazı çağrılar, kabul mektubu veya koşullu kabul gibi istisnalara izin verebilir; ancak üniversite kabulü için uluslararası dil sınavları genellikle şarttır. Erken planlayıp prova sınavlarıyla ilerlemek en doğrusudur.

TÜBİTAK başvurularında ev sahibi bulmak zorunlu mu?
Çoğu araştırma odaklı TÜBİTAK programında ev sahibi kurumdan davet/kabul mektubu gereklidir. Tam zamanlı derecelerde de üniversite kabulü aranır. Projenizi sahiplenen ve birlikte çalışacağınız bir danışman, şansınızı ciddi biçimde artırır.

Başvurum reddedilirse sonraki dönemlerde şansım azalır mı?
Hayır. Aksine, jüri geribildirimlerini dikkate alıp proje tasarımınızı güçlendirmek, yayın/konferans eklemek ve dil skorunuzu yükseltmek sonraki başvurularda avantaj sağlar. Birçok aday ikinci-üçüncü denemede başarılı olur.