Günümüzde birçok ülke, göçmen iş gücü ihtiyaçlarına göre ülke ekonomisini planlamak için çeşitli politikalar uygulamaktadır. Bu politikanın temel amacı, bir yandan yerel iş gücünü korumak, diğer yandan ise iş piyasasında eksik kalan yabancı iş gücünü artırmaktır. İşte bu yaklaşımı sistematik hale getiren ve belirli bir sıraya oturtan uygulamaya ‘Cascade Rule’ (basamaklı kural) denir. Cascade Rule,...
Cascade Kuralı Nedir? Göçmenlikte Ne Anlama Gelir?
23 Haziran 2025
Günümüzde birçok ülke, göçmen iş gücü ihtiyaçlarına göre ülke ekonomisini planlamak için çeşitli politikalar uygulamaktadır. Bu politikanın temel amacı, bir yandan yerel iş gücünü korumak, diğer yandan ise iş piyasasında eksik kalan yabancı iş gücünü artırmaktır. İşte bu yaklaşımı sistematik hale getiren ve belirli bir sıraya oturtan uygulamaya ‘Cascade Rule’ (basamaklı kural) denir. Cascade Rule, en genel tanımıyla, yabancı iş gücüne yönelik başvuruların değerlendirme aşamasında belirli bir öncelik sırasına göre ilerletilen bir yöntemdir. Cascade bir vize türü değil, başvuru sürecine uygulanan bir değerlendirme kuralıdır. Yani Cascade başvurusu diye ayrı bir başvuru türü yoktur.
Cascade kuralı, nitelikli iş gücü vizelerinde (örneğin Blue Card, Red-White-Red Card) arka planda işveren ve göç dairesi tarafından uygulanır. Bu kuralın arka planı, çoğu zaman ülkenin göçmenlik yasaları, çalışma mevzuatı ve uluslararası yükümlülükleri çerçevesinde belirlenir. Örneğin Avrupa Birliği’nde bu prensip, AB Mavi Kart Direktifi gibi düzenlemelere dayanmaktadır. Kanada’da ise federal ve bazı eyalet göç politikalarında benzer bir yaklaşım izlenmektedir.
Hangi Ülkelerde Kullanılır?
Cascade Kuralı birçok gelişmiş ülkede aktif olarak uygulanmaktadır. Özellikle yüksek vasıflı iş gücü gerektiren sektörlerde, iş açığının öngörüldüğü alanlarda ve mevsimlik işçinin az olduğu ülkelerde kural daha belirgin bir şekilde devreye girer. İşte öne çıkan örnek ülkeler:
Almanya: Blue Card başvurularında işveren önce Almanya içinde ve AB vatandaşı adaylardan uygun personel aramak zorundadır. Ancak bu süreç başarısız olursa üçüncü ülke vatandaşlarının başvurma hakkı doğar.
Avusturya: Red-White-Red Card uygulamasında da benzer bir mantık vardır. Avusturya, kendi içindeki pazarı değerlendirdikten sonra dışarıdan iş gücü alımına geçer.
Hollanda ve Belçika: Yüksek vasıflı iş gücü vize süreçlerinde yerel iş gücü önceliği prensibi vardır.
Kanada: Federal ve eyalet bazlı göç programlarında (örneğin Provincial Nominee Program – PNP) işverenin öncelikle yerel iş gücünü değerlendirmesi beklenir.
İşgücü Göçünde Cascade Yaklaşımı Neyi Hedefler?
Cascade yaklaşımının temel hedefleri şunlardır:
– Yerel iş gücünü korumak ve teşvik etmek.
– Eksik kalan pozisyonların nitelikli yabancı iş gücü ile doldurulması.
– Dengeli bir göç politikası yürütmek.
– Aşırı dış bağımlılığı önlemek ve toplumsal entegrasyonu desteklemek.
Öncelik Sıralaması ve Uygulama Süreci
Cascade Rule uygulamasında genel olarak şu öncelik sıralaması izlenir:
- Kendi vatandaşı.
- AB vatandaşları veya serbest dolaşım hakkı bulunan kişiler.
- Üçüncü ülke vatandaşları (yani göçmen adaylar).
Uygulama Süreci Nasıl İşliyor?
Önce işveren ülkede yerel iş gücü piyasasında ilan verir (örneğin Almanya’da bu süre 2-4 hafta olabilir). Eğer uygun aday bulunamazsa, işveren bu durumu raporlayarak beyan eder (labor market test ya da öncelik test raporu gibi). Bu rapor ve ilan süreci tamamlandıktan sonra yabancı iş gücü için başvuru açılır.
2025’te Neden Daha Fazla Konuşuluyor?
– Pandemi sonrası iş gücü açığı hala tam kapanmadı.
– Dijitalleşme ve yeşil ekonomi için yeni meslek grupları doğdu; yerel iş gücü yetişemiyor.
Bu nedenle ülkeler ‘Cascade Rule’u tamamen kaldırmadan, belirli sektörlerde esneterek göçmen iş gücüne daha hızlı yol açmaktadır.
Cascade Kuralı ile Başvuru Stratejisi Oluşturmak
– Doğru vize türünü seçmek.
– Doğru zamanda başvuru yapmak.
– İşverenle doğru iletişim kurmak.
– Profesyonel danışmanlık almak.
Cascade Rule 2025’te tamamen kaldırılmadı ama ülke ve sektör bazlı farklılıklar daha da arttı. Bu yüzden kişiselleştirilmiş başvuru stratejisi oluşturmak artık her zamankinden daha önemli.
Cascade Rule vizenin süresini doğrudan belirlemez, ancak Cascade geçilerek alınan vize türleri doğası gereği uzun vadeli vizelerdir. Bu nedenle genellikle 2 yıl gibi sürelerle başlatılır.
Naçizane önerim: Eğer alanınızda uzmanlığınız varsa ve yukarıda sayılan ülkelerde iş talepleri olduğunu düşünüyorsanız başvurularınızı yapmalı ve çalışma davetiyelerini almalısınız. Sürecin uzun ve meşakkatli olduğunu unutmayınız.
Daha Fazla Bilgi için İlgili Sayfalarımızı Ziyaret Edebilirsiniz.